Siêu âm trong Bệnh Thần Kinh - Cơ
SIÊU ÂM ỨNG DỤNG TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
CÁC BỆNH THẦN KINH NGOẠI BIÊN VÀ CƠ
TẠI BỆNH VIỆN NGOẠI THẦN KINH QUỐC TẾ
Siêu âm là một kỹ thuật không xâm lấn, không gây đau, ngày nay đã được ứng dụng để chẩn đoán và điều trị các bệnh thần kinh và bệnh cơ.
Tầm soát các bệnh lý thần kinh cơ:
- Chẩn đoán các tổn thương rễ và dây thần kinh ngoại biên do chèn ép, do u, do chấn thương, viêm,...
- Hỗ trợ chẩn đoán bệnh đa dây thần kinh qua các hệ thống thang điểm siêu âm thần kinh.
- Chẩn đoán bệnh lý cơ: bệnh loạn dưỡng cơ, viêm cơ, u trong cơ, chấn thương.
- Chẩn đoán bệnh xơ cột bên teo cơ (bệnh neuron vận động).
- Đánh giá chức năng của cơ hô hấp khi bị khó thở hoặc chức năng nhóm cơ hầu họng khi bị rối loạn về nuốt.
- Giúp bác sỹ lựa chọn vị trí để sinh thiết cơ.
Ứng dụng trong điều trị:
- Hỗ trợ trong tiêm BTX vào cơ để điều trị các rối loạn vận động.
- Hỗ trợ điều trị đau thần kinh, phong bế thần
Siêu âm ngày càng được ứng dụng rộng rãi hiện nay, không chỉ trong chẩn đoán các bệnh thần kinh – cơ, mà siêu âm còn hỗ trợ trong can thiệp điều trị, như trong tiêm botulinum toxin.
Trong tiêm botulinum toxin, siêu âm giúp xác định chính xác vị trí, kích thước, độ sâu của cơ. Siêu âm có thể giúp quan sát được kim liên tục, giúp tránh các cấu trúc khác xung quanh cơ (thần kinh, mạch máu). Siêu âm còn cung cấp thông tin liên quan teo cơ hoặc phì đại cơ. Ngoài ra, siêu âm còn có thể ứng dụng để tiêm botulinum toxin cho các vị trí không phải cơ, như tuyến nước bọt.
Siêu âm cơ có thể giúp khảo sát nhiều cơ cùng lúc, không gây đau, nên có thể giúp tầm soát các bệnh lý thần kinh cơ ở trẻ em thay cho điện cơ kim. Bên cạnh đó, siêu âm cơ còn hỗ trợ chẩn đoán các thể bệnh cơ khác nhau nhờ vào mô hình cơ bị ảnh hưởng. Đặc biệt đối với thể bệnh xơ cột bên teo cơ, siêu âm cơ với đặc điểm đặc trưng là “rung giật bó cơ”- “fasciculation”, sẽ giúp chẩn đoán chắc chắn thể bệnh này khi phối hợp với lâm sàng và điện cơ.
Với kỹ thuật siêu âm hiện đại ngày nay thì chúng ta dễ dàng khảo sát được cơ hoành. Siêu âm cơ hoành có hai mục tiêu chính là khảo sát biên độ di động của cơ hoành và khảo sát sự thay đổi độ dày của cơ hoành. Từ đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán cơ hoành hoạt động bình thường, bị yếu cơ hoành hay bị liệt. Vì vậy, siêu âm cơ hoành được thực hiện trong những trường hợp sau:
- Khó thở không phải nguyên nhân do tim-phổi.
- Theo dõi chức năng hô hấp ở bệnh nhân mắc các bệnh lý thần kinh – cơ. Các bác sĩ điều trị sẽ đưa ra bài tập vật lý trị liệu hoặc phương pháp hỗ trợ hô hấp thích hợp với từng giai đoạn bệnh.
- Tiên lượng cai máy thở ở bệnh nhân thở máy.
- Ngoài ra, siêu âm còn hỗ trợ xác định vị trí đâm kim chính xác khi đo điện cơ hoặc kích thích cơ hoành.
